ઘૂંટણની સમસ્યાઓનો સામનો કરવાની શ્રેષ્ઠ રીત

ઘૂંટણનો દુખાવો એ એક સામાન્ય ફરિયાદ છે જે ઉંમર વધવાની સાથે ઘણા બધા લોકો કરે છે. ઘૂંટણ નો દુખાવો ઘણી વાર ઉંમર ના લીધે તો ઘણી વાર કોઈ પ્રકારની ઇજા થવાના લીધે પણ થઇ શકે છે. જો નિયમિત કસરત અને ઘૂંટણ ની માવજત કરવામાં આવે તો નાણાં મોટા દુખાવો નું નિવારણ આપોઆપ આવી જાય છે. પણ જો દુખાવા નું નિવારણ ના આવે તો ઘણી વાર સુરગઇકાલ સારવાર લેવાની પણ જરૂર પડી શકે છે. 

આ બ્લોગ તમને સંભવિત ઘૂંટણ ની સમસ્યાઓ વિશે ખ્યાલ આપશે. અમે તમારી સાથે કેટલાક લક્ષણો અને તેના માટે સંભવિત સારવારો શેર કરવા જઈ રહ્યા છીએ. આ માત્ર એક માહિતીપ્રદ બ્લોગ છે, તમે ડૉક્ટરની સલાહ લો અને તમારી સારવાર સાથે આગળ વધો તો તે વધુ સારું રહેશે.

દરેક સમસ્યા અમુક લક્ષણો સાથે આવે છે. જ્યારે આપણે ઘૂંટણની સમસ્યાઓ વિશે વાત કરીએ છીએ, ત્યારે અહીં કેટલાક મુખ્ય લક્ષણો છે જે દેખાઈ શકે છે. સમસ્યાના આધારે ઘૂંટણની પીડાનું સ્થાન અને તીવ્રતા અલગ અલગ હોઈ શકે છે. ઘૂંટણના દુખાવા સાથેના ચિહ્નો અને લક્ષણો નીચે મુજબ છે:

* સોજો અને જડતા

* સ્પર્શ માટે લાલાશ અને હૂંફ

* નબળાઈ અથવા અસ્થિરતા

* પોપિંગ અથવા ક્રંચિંગ અવાજો

* ઘૂંટણને સંપૂર્ણ રીતે સીધા કરવામાં અસમર્થતા

ઘૂંટણની કેટલીક સામાન્ય સમસ્યાઓ શું છે?

ઘૂંટણની ઘણી સમસ્યાઓ વૃદ્ધત્વ પ્રક્રિયા અને ઘૂંટણની સાંધા પર સતત પહેરવા અને તણાવ (જેમ કે, સંધિવા)નું પરિણામ છે. ઘૂંટણની અન્ય સમસ્યાઓ ઇજા અથવા અચાનક હલનચલનનું પરિણામ છે જે ઘૂંટણમાં તાણ આવે છે. તો સામાન્ય ઘૂંટણની સમસ્યાઓમાં શું છે એ જાણીયે.

ઘૂંટણની અસ્થિબંધન અને/અથવા સ્નાયુઓમાં મચકોડ અથવા તાણ 

ઘૂંટણની અસ્થિબંધન અથવા સ્નાયુમાં મચકોડ અથવા તાણ સામાન્ય રીતે ઘૂંટણમાં ફટકો અથવા ઘૂંટણના અચાનક વળાંકને કારણે થાય છે. લક્ષણોમાં વારંવાર દુખાવો, સોજો અને ચાલવામાં મુશ્કેલીનો સમાવેશ થાય છે.

ફાટેલ કાર્ટિલેજ 

ઘૂંટણની ઇજા મેનિસ્કી ને ફાડી શકે છે (સંયોજક પેશીના પેડ્સ જે શોક શોષક તરીકે કામ કરે છે અને સ્થિરતા પણ વધારે છે). કાર્ટિલેજ ફાટવા ના કારણે ઘણીવાર મચકોડ થઈ શકે છે. સારવારમાં ઘૂંટણને વધુ ઈજાથી બચાવવા માટે પ્રવૃત્તિ દરમિયાન બ્રેસ પહેરવાની જરૂરત પડી શકે છે અથવા ગંભીર સ્થિતિમાં સર્જરીની જરૂર પણ પડી શકે છે.

કંડરાનો સોજો

દોડતા, કુદતા અથવા સાયકલ ચલાવતા દરમિયાન કંડરાના વધુ પડતા ઉપયોગથી પીડા પરિણમી શકે છે. આ પ્રકાર ની પીડાને "જમ્પર્સ ની" ના નામે ઓળખવામાં આવે છે. આ ઘણીવાર બાસ્કેટબોલ જેવી રમતોમાં થાય છે, જ્યાં કૂદકા માર્યા પછી જમીન પર અથડાવાનું બળ કંડરાને તાણ આપે છે.

સંધિવા

ઑસ્ટિયોઆર્થરાઇટિસ એ સૌથી સામાન્ય પ્રકારનો સંધિવા છે જે ઘૂંટણને અસર કરે છે. અસ્થિવા એ ડીજનરેટિવ પ્રક્રિયા છે જેમાં સાંધામાંથી કોમલાસ્થિ ધીમે ધીમે ખસી જાય છે. તે ઘણીવાર આધેડ અને વૃદ્ધ લોકોને અસર કરે છે. ઑસ્ટિયોઆર્થરાઇટિસ સાંધા પર વધુ પડતા તાણને કારણે થઈ શકે છે જેમ કે વારંવાર ઈજા થવી અથવા વધુ વજન હોવું. 

ઘરેલું ઉપચાર

દરેક ભારતીય ઘરગથ્થુ માટે સૌપ્રથમ અને મુખ્ય વસ્તુ છે ઘરેલું ઉપચાર. તેથી, અહીં કેટલાક ઘરેલું ઉપચાર છે જે તમને સમસ્યા અસર કરે તે પહેલાં પણ કરી શકો છો અથવા સામાન્ય દુખાવાની સારવાર માટે પણ વાપરી શકો છો. પણ જો તમારો દુખાવો વધારે માત્ર માં હોય અને કોઈજ ફેર ના પડતો હોય તો ડૉક્ટર ની સલાહ ચોક્કસ લેવી. 

1) શારીરિક પ્રવૃત્તિ

શરીર જે રીતે સાંધાઓને ટેકો આપે છે તે રીતે કસરત પણ સાંધાઓને મજબૂત બનાવે છે. પગના સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવવું એ ખાસ કરીને ઘૂંટણ માટે ફાયદાકારક છે. વ્યાયામ અસ્થિવા (OA) ના વિકાસમાં વિલંબ કરી શકે છે, જે ઘૂંટણના દુખાવાના સૌથી સામાન્ય કારણોમાંનું એક છે. 

સાંધાના દુખાવાવાળા લોકોને વોટર એરોબિક્સ જેવી પ્રવૃત્તિઓથી ફાયદો થઈ શકે છે, કારણ કે તેનાથી ઘૂંટણ પર ઓછો તાણ આવે છે.

2) મુદ્રા અને આધાર

ઘૂંટણની તાણ ઘટાડવામાં મદદ કરી શકે તેવા પગલાં નીચે મુજબ છે:

* નીચી ખુરશીઓ અને પલંગને ટાળો જેમાં તમે "ડૂબી જાઓ છો".

* જો જરૂરી હોય તો, તમારા બેઠક સ્તરને વધારવા માટે ઓશીકું પર બેસો

* ઝૂક્યા વિના, તમારી બેસવાની મુદ્રા સારી છે કે નહીં તે તપાસવું

* સહાયક પગરખાં પહેરો અને તૂટેલી કમાનોવાળા પગરખાંને ટાળો, કારણ કે તે અસામાન્ય ઘૂંટણ ને ઘસી શકે છે

* લાંબા સમય સુધી બેસવાનું અને લાંબા સમય સુધી હલનચલન વગર રહેવાનું ટાળવું, કારણ કે હલનચલન વિના સાંધા સખત અને પીડાદાયક બની શકે છે

3) વજન ઘટાડવું અને આહાર

જે લોકોનું વજન વધારે હોય અથવા સ્થૂળતા હોય તેમને ઘૂંટણના દુખાવાનું જોખમ વધારે હોય છે. વધારાનું વજન વહન કરવાથી સાંધાને ઉપર વધુ દબાણ લાવે છે. વજન ઓછું કરવાથી લાંબા ગાળાના ઘૂંટણના દુખાવાને ઘટાડવામાં મદદ મળે છે, જેમાં સંધિવાને કારણે થતો દુખાવો પણ સામેલ છે.

તમારા શરીર પર વધારાનું વજન આખા શરીરમાં બળતરા વધારે છે અને ઘૂંટણને અસર થાય છે. સારું ખાવાથી વજન ઓછું કરવામાં મદદ મણશે. 

આરોગ્યપ્રદ આહાર એટલે સંતુલિત આહાર જેમાં સમાવેશ થાય છે ફળો, શાકભાજી અને ફાઇબર નો. 

4) ગરમ અને ઠંડુ સેક

પીઠના નીચેના ભાગમાં દુખાવાની સારવારમાં ગરમી અને ઠંડી અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. સંધિવાથી થતા સાંધાના દુખાવાને હળવા કરવામાં પણ આ લાભદાયક રહે છે. 

* ગરમી સ્નાયુઓને આરામ આપે છે અને લુબ્રિકેશનમાં સુધારો કરે છે, જેનાથી જડતામાં ઘટાડો થાય છે. ગરમ પાણીની બોટલ અથવા ગરમ પેડનો ઉપયોગ કરો.

* બરફ ને કપડાં માં લપેટીને શેક કરવાથી પણ ખૂબ ફેર પડે છે. તે પીડા, બળતરા અને સોજો ઘટાડી શકે છે.

નાની અસુવિધાઓનો સામનો કરવામાં તમને મદદ કરવા માટે આ માત્ર થોડા સૂચનો છે. પરંતુ કોઈપણ ઘરેલું ઉપચાર અજમાવતા પહેલા ડૉક્ટરની સલાહ લેવી હંમેશા વધુ સારી છે.